Τηλεσκόπιο Αρίσταρχος

Τηλεσκόπιο Αρίσταρχος

Το τηλεσκόπιο του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών με το όνομα “ΑΡΙΣΤΑΡΧΟΣ” είναι το μεγαλύτερο τηλεσκόπιο των Βαλκανίων και το δεύτερο μεγαλύτερο της Ηπειρωτικής Ευρώπης, το οποίο βρίσκεται στην κορυφή “Νεραϊδόραχη” του Χελμού σε υψόμετρο 2.340 μ.

Ονομάστηκε Αρίσταρχος προς τιμή του αρχαίου Έλληνα αστρονόμου Αρίσταρχο.

Μερικά χαρακτηριστικά του τηλεσκοπίου είναι το μεγάλο οπτικό πεδίο που είναι ιδανικό για συμμετοχή σε διεθνή προγράμματα, η πολύ καλή ποιότητα οπτικών τα οποία έχουν ευκρίνεια ειδώλων, δυνατότητα τηλεχειρισμού και προγραμματιζόμενη λειτουργία μέσω δικτύου από την έδρα του Αστεροσκοπείου στην Αθήνα ή και από άλλα συνεργαζόμενα Αστεροσκοπεία της Ελλάδας ή και του εξωτερικού, εξοπλισμός με υπερσύγχρονα αστρονομικά όργανα, όπως κάμερες CCD και φασματογράφοι υψηλής και ενδιάμεσης ευκρίνειας.

Οι λόγοι που προτιμήθηκε η κορυφή του Χελμού για ένα τόσο σύγχρονο και σημαντικό εγχείρημα του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών είναι ότι υπάρχει παροχή λειτουργικής υποδομής λόγω της εγκατάστασης του Χιονοδρομικού Κέντρου όπου είναι εύκολη η οδική πρόσβαση, παροχή ρεύματος και τηλεφώνου, δεν υποφέρει από φωτορρύπανση των πόλεων αφού οι μεγάλες πόλεις βρίσκονται πίσω από τα βουνά. Επίσης είναι μια από τις σκοτεινότερες περιοχές της Ευρώπης, το τηλεσκόπιο είναι πάνω από τα σύννεφα σε μεγάλο ποσοστό ετησίως και μπορεί να παρατηρεί είδωλα τα οποία είναι εξαιρετικής ποιότητας. Ακόμη, το υψόμετρο (2.340 μ.) που είναι τοποθετημένο το τηλεσκόπιο, είναι κατάλληλο να παρατηρεί και στο υπέρυθρο φως και να ερευνά για ύπαρξη πλανητών του γαλαξία μας, αστρικές εκρήξεις, χημική σύσταση, δομή και δυναμική γαλαξιών, καθώς επίσης και σμήνη γαλαξιών.

Η λειτουργία του τηλεσκοπίου είναι οπτοηλεκτρομηχανική, φιλική με το περιβάλλον. Η εγκατάσταση διάταξης μέτρησης του επιπέδου υπόβαθρου αερίων ρύπων και αερίων φαινομένου θερμοκηπίου, πολύ σημαντικές για την προστασία του περιβάλλοντος. Επίσης παρέχει μετεωρολογικά στοιχεία στο Χιονοδρομικό Κέντρο.

Η εγκατάσταση του τηλεσκοπίου με το όνομα Αρίσταρχος έχει εκπαιδευτικό χαρακτήρα είτε για εκπαίδευση φοιτητών επί τόπου αλλά και μέσω δικτύου, είτε για επιμόρφωση κοινού, όπως σχολεία, πανεπιστήμια, πολιτιστικούς φορείς κλπ., είτε για παροχή επιστημονικών και τεχνολογικών υπηρεσιών υψηλής ποιότητας σε εκπαιδευτικούς και κοινωνικούς φορείς.

Το τηλεσκόπιο έχει ενταχθεί στο Πανευρωπαϊκό Πρόγραμμα “OPTICON” στο οποίο συμμετέχουν τα μεγαλύτερα και πιο σύγχρονα τηλεσκόπια της Ευρώπης και υπάρχει ενδιαφέρον χρησιμοποίησης του τηλεσκοπικού φακού από ερευνητικά ιδρύματα για επιστημονική συνεργασία και έρευνα.

Μέχρι σήμερα έχουν εκδηλώσει ενδιαφέρον για επιστημονική συνεργασία και υποστήριξη:

University of Sheffield, U.K.
University of Southampton , U.K.
University of Manchester, U.K.
Πανεπιστήμιο Πατρών, Ελλάδα
Isaak Newton Group, La Palma
Special Astrophysical Observatory, Russia
University of Odessa, Ukrania
University of Sofia, Bulgaria
Astronomical Observatory of Jugoslavia

ΤΑΥΤΟΤΗΤΑ ΕΡΓΟΥ:
Έργο: “ΑΡΙΣΤΑΡΧΟΣ” το νέο τηλεσκόπιο του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών
Κατασκευαστής: Carl Zeiss Jena GmbH, Γερμανία
Κόστος έργου: 1.745.000.000 δρχ.
Χρηματοδότηση: ΕΠΕΤ ΙΙ της ΓΓΕΤ του Υπουργείου Ανάπτυξης

ΤΕΧΝΙΚΑ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ:
Διάμετρος: 2.3 μέτρα
Στήριξη: Αλταζιμουθιακή
Οπτικό πεδίο: 1.04 μοίρες
Χειρισμός: Εξ αποστάσεως μέσω δικτύου
Λειτουργία: Αυτοματοποιημένη και προγραμματισμένη εκ των προτέρων

Εθνικό Αστεροσκοπείο Αθηνών Ινστιτούτο Αστρονομίας και Αστροφυσικής

www.astro.noa.gr